Dünya genelinde sıtma vakalarının sayısı 263 milyon ile rekor bir seviyeye ulaşmış durumda. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından yayımlanan yeni verilere göre, sıtma hastalığı, gelişmekte olan ülkelerde hala büyük bir sağlık tehdidi oluşturuyor. Ancak, son yıllarda bu hastalıkla mücadelede kaydedilen ilerleme, birçok uzman tarafından duraklama noktasına geldiği şeklinde değerlendiriliyor.
Sıtma Nedir ve Neden Yayılmaktadır?
Sıtma, Plasmodium parazitleri tarafından bulaştırılan, sivrisinekler aracılığıyla insanlara geçen bir enfeksiyon hastalığıdır. Bu hastalık, şiddetli ateş, titreme, baş ağrısı ve kas ağrıları gibi semptomlara yol açar. Sıtma, tedavi edilmediği takdirde ölümcül olabilir ve özellikle Afrika, Güneydoğu Asya ve Güney Amerika gibi tropikal bölgelerde yaygındır.
Sıtma vakalarının artışında en büyük etkenlerden biri, sıtma taşıyan sivrisineklerin hızla çoğalmasıdır. İklim değişikliği, sıtma taşıyan sivrisineklerin yaşam alanlarını genişletirken, buna bağlı olarak hastalığın yayılması da hızlanmaktadır. Ayrıca, sıtma tedavisinde kullanılan ilaçlara karşı gelişen direnç, hastalıkla mücadeleyi zorlaştıran bir diğer önemli faktördür.
Son Yıllarda Duraklama Endişesi
Son yıllarda sıtma vakalarındaki artış, sağlık uzmanları arasında endişeye yol açtı. Küresel sıtma mücadelesi, yıllarca süren çabalar sonucu belirli bir noktada ivme kazansa da, son verilere göre bu ilerlemenin durakladığı görülüyor. 2022 yılı itibarıyla sıtma vakalarındaki artış, 2021 yılına kıyasla %3 oranında bir yükselişe işaret etti.
Dünya Sağlık Örgütü, sıtma mücadelesinde elde edilen başarıların, son yıllarda aksaklıklar yaşandığını ve bazı bölgelerde sıtma vakalarının tekrar arttığını belirtiyor. DSÖ, pandemi sürecinin sıtma mücadelesine olumsuz etkisi olduğuna dikkat çekiyor. COVID-19’un sağlık altyapısı üzerindeki baskısı ve sıtma tedavisine ayrılan kaynakların azalması, bu duraklamada etkili faktörler arasında gösteriliyor.
İleriye Yönelik Zorluklar ve Çözüm Önerileri
Sıtma ile mücadelede, daha etkili aşıların geliştirilmesi, ilaç direncinin azaltılması ve sivrisineklerin yayılmasını engelleyen önlemlerin artırılması gerekmektedir. Şu anda, sıtma aşıları üzerinde yapılan çalışmaların başarılı sonuçlar verdiği bildirilse de, aşıların tüm dünyada yaygın olarak kullanılabilmesi için daha fazla araştırma ve yatırım yapılması gerekiyor.
Ayrıca, sıtma ile mücadelede etkili olabilmesi için güçlü sağlık altyapıları ve daha fazla küresel işbirliği büyük önem taşıyor. Dünya Sağlık Örgütü, ülkelerin sıtma tedavisine yönelik stratejilerini güçlendirmeleri, aşıları daha yaygın hale getirmeleri ve enfeksiyonların önlenmesine yönelik çalışmalarını arttırmaları gerektiğini vurguluyor.
Sonuç olarak, sıtma vakalarının artması ve mücadeledeki duraklama endişesi, küresel sağlık açısından büyük bir tehdit oluşturmaya devam ediyor. Uzmanlar, sıtma ile mücadelede elde edilen başarıların sürdürülebilmesi için yeni stratejiler geliştirilmesi ve tüm dünyanın daha fazla çaba göstermesi gerektiğini belirtiyor.