Skolyoz, omurganın yana eğrilmesiyle ortaya çıkan bir rahatsızlıktır ve genellikle ergenlik döneminde fark edilir. Uzmanlar, özellikle kız çocuklarında skolyoz taramalarının erken teşhis için kritik bir rol oynadığını belirtiyor. Peki, skolyoz nedir, neden kız çocukları daha fazla risk altındadır ve erken taramalar neden bu kadar önemlidir?
Skolyoz Nedir?
Skolyoz, omurganın normal hizasından saparak “S” veya “C” şeklinde eğrilmesiyle ortaya çıkan bir omurga rahatsızlığdır. Genellikle büyümekte olan çocuklarda ve ergenlerde görülür ve ilerleyici bir yapıya sahip olabilir.
Skolyozun yaygın görülme yaşları:
- 6 yaş öncesi: Erken çocukluk skolyozu
- 6-10 yaş: Juvenil skolyoz
- 10-18 yaş: Ergenlik dönemi skolyozu (en yaygın tür)
Kız Çocukları Neden Daha Fazla Risk Altında?
Araştırmalara göre skolyoz, erkeklere kıyasla kız çocuklarında daha sık görülmektedir. Bunun başlıca sebepleri şunlardır:
- Kız çocuklarında hormonel değişiklikler nedeniyle skolyoz ilerleme riski daha yüksektir.
- Ergenlik büyüme atağı sırasında omurgadaki eğrilikler hızlı artabilir.
- Kız çocuklarında skolyoz estetik kaygılara da yol açabileceği için psikolojik etkileri daha fazla olabilir.
Skolyozun Belirtileri Nelerdir?
Erken dönemde skolyoz belirtileri fark edilmezse ilerleyerek ciddi postüral sorunlara yol açabilir. Anne ve babalar, çocuklarında aşağıdaki belirtileri gözlemleyerek erken tanı sağlayabilir:
- Omuz seviyeleri arasında fark
- Bir omuz veya kalçanın daha yüksek durması
- Sırt veya bel bölgesinde asimetri
- İleri seviyede kamburluk veya omurga eğriliği
- Belde fark edilebilir dengesizlik
- Sırt ve bel ağrısı
Eğer bu belirtiler fark edilirse derhal bir ortopedi uzmanına başvurulmalıdır.
Skolyoz Tarama Testleri ve Erken Teşhisin Önemi
Erken teşhis edilen skolyoz, ilerlemeden kontrol altına alınabilir ve ameliyata gerek kalmadan düzeltilebilir. Bu nedenle uzmanlar, 10-16 yaş arasındaki kız çocuklarının düzenli skolyoz taramasından geçmesini öneriyor.
Tarama testleri genellikle şunları içerir:
- Adam’s Eğilme Testi: Kız çocuklarının omurgasının eğriliğini tespit etmek için kullanılır.
- Radyografik Testler: Skolyozun açısını ve ilerleme seviyesini göstermek için X-ray kullanılır.
- MR ve Tomografi: Şüpheli vakalarda omurgayı detaylı incelemek için kullanılır.
Skolyozdan Korunmak İçin Alınabilecek Önlemler
Erken tarama kadar gündelik yaşamda yapılacak bazı değişiklikler de skolyoz riskini azaltabilir:
1. Doğru Postür ve Duruş Alışkanlığı Kazanın
- Çocukların sırt çantasını iki omuzuna takması sağlanmalıdır.
- Uzun süre ayakta veya oturarak çalışılıyorsa duruş değişikliği sık yapılmalıdır.
2. Fiziksel Aktiviteyi Arttırın
- Düzenli yüzme, yoga ve pilates gibi sporlara teşvik edilmelidir.
- Türkiye Cimnastik Federasyonu gibi kurumların kurslarından faydalanılabilir.
3. Düzenli Doktor Kontrollerine Gitmek
- Ortopedi ve fizik tedavi uzmanları ile düzenli kontrol yaptırılmalıdır.
